U biblioteci Gordana Todorović u Svrljigu, 12. novembra održana je promocija knjige dr Ivice Todorovića i saradnika, Etnologija i genetika, koja predstavlja uvodna multidisciplinarna istraživanja porekla Srba i stanovništva Srbije. Ovde su razmotreni novi, za nauku veoma bitni etnički pokazatelji, istraženi etnogenetski i genealoški procesi, definisani metodama više nauka koje su se bavile navedenom problematikom. Ovim načinom pokušalo se odgonetanje tajne porekla Srba i stanovništva Srbije. Povezivanjem etnoloških, istorijskih, arheoloških, lingvističkih, antropoloških i drugih naučnih saznanja sa rezultatima genetičke analize, dolazi se do preciznijih, novih i ponekad i neočekivanih rezultata i zaključaka. Tako je, poređenjem različitih informacija na opštem uzorku od blizu 1200 ispitanika, poreklom sa različitih delova srpskog etničkog prostora, potvrđena teza o Srbima kao narodu sa izvornim slovenskim poreklom, saglasno odgovarajućim slovenskim karakteristikama srpskog jezika, kulture i tradicije, uobličenim na balkansko-podunavskom području.
U istraživačkom procesu izdvojena je i svrljiška oblast sa svojim kulturološkim i lingvističkim karakteristikama. Iz više razloga posebno interesantne su zone prizrensko-timočkog područja (svrljiško-zaplanjska i timočko-lužnička zona), kao i podela na istočnu i zapadnu svrljišku kulturnu zonu. U istraživačkom postupku učestvovalo je više od 100 muških ispitanika iz svrljiške opštine. Zabeleženi su njihovi podaci o poreklu, prezimenima, krsnim slavama, kretanjima predaka, fizičkim osobinama i slično. Kombinacijom istraživačkih metoda etnologije, genetike i drugih humanističkih nauka dobijene su informacije o haplotipovima i haplogrupama i utvrđeno da je poreklo Svrljižana pretežno slovensko-srpsko. S obzirom na činjenicu da je i sam autor Ivica Todorović po muškoj liniji poreklom sa ovih prostora (selo Gulijan), posebnu pažnju prilikom promovisanja pomenute monografije posvetio je poreklu ljudi ovog kraja.
Kod stanovništva svrljiškog kraja dominiraju haplogrupe I2a (oko 40%) i R1a (oko 15%), koje su zajedno učestvovale u etnogenezi Slovena. Možemo reći, na osnovu ove dve dominantne predačke grupacije, da je stanovništvo svrljiškog kraja prevashodno srpsko-slovenske geneze, odnosno porekla. To ne znači da druge predačke grupe nisu slovenske, da nisu ni u čemu učestvovale u etnogenezi Slovena, ali su ove dve haplogrupe najznačajniji marker slovenskog prisustva. Upravo one su karakteristične i za srpski etnički prostor – rekao je dr Ivica Todorović, viši naučni saradnik Etnografskog instituta SANU. U ovoj knjizi detaljno je istraženo genetičko poreklo stanovništva Aleksandrovačke župe, Prijepolja, Beograda i Uba, dok će Svrljižani i stanovništvo istočne Srbije biti obrađeni i predstavljeni u narednoj monografiji.
Iz njegovog izlaganja moglo se zaključiti da je nematerijalno kulturno nasleđe, odnosno duhovno bogatstvo svrljiškog kraja, neraskidivo povezano sa „materijalnim nasleđem“, tj,. sa genima. O ovome nam, međusobno se dopunjujući, na jedinstven način svedoče raznorodne naučne discipline, počev od etnologije i genetike, koje su samo naizgled usmerene ka proučavanju različitih područja stvarnosti.
(Autor: Sandra Milutinović)
One Response
Dr Ivicu Todorovića treba da podrži Centar za kulturu, turizam i sport, kao nadležna opštinska institucija za objedinjavanje ove tri oblasti na teritoriji opštine Svrljig. Moj predlog je da se kroz aktivno kontaktiranje sa svrljižanima u srpskoj dijaspori, skrene njihova pažnja na ova istraživanja dr Ivice Todorovića, pa sa te strane da se pruži pomoć u svakom obliku koji bi autoru doprinela za bolji i kvalitetniji rad. Time bi se krenulo ka edukaciji mladih, koji su poreklom svrljižani, a žive na drugim meridijanima, okupljaju se u okviru srpske dijaspore. Njih treba negovati kroz pubertet da bi stekli saznanje o svome poreklu, kako bi se zaokružili u procesu socijalizacije, ali i kako bi se njihova pažnja usmerila ka Svrljigu, ka manifestacijama koje mogu biti interesantne tim mladim ljudima širom Sveta. Ovo što smatram bitnim za Centar, težak je i dugotrajan posao, ali on može doneti mnogo materijalne i duhovne dobiti stanovnicima opštine Svrljig. Živeo Svrljig!!!.